Til köyü - Derinkuyu

Anadolu’da aynı adı taşıyan başka köylerinde olduğunu ve Til adının değiştirilen Türkçe köy adlarından olduğu anlaşılmaktadır. Til köyünde ilk olarak Derviş Uşağı denilen sülalenin geldiği bilinmekle birlikte nereden geldiği öğrenilmemiştir. 200 yıl kadar önce Dervişlerden sonra Aniş oğullan ile lomen oğuları'nın Melendiz'den, Çiftçi sülalesi de Kale'den gelip buraya yerleşmişlerdir. Bunların dışında Nizamlar, Köseler ve Arif oğullan da Til'e yerleşen sülalelerdendir. Daha sonraki yıllarda Hasa köy’den 3 hane Rum köye gelip yerleşmişler mübadele de gitmişlerdir. Bu Rumların yerine Arnavutluk'tan göçmenler yerleşmişlerdir. Til köyünde Selçuklular döneminde yapıldığı bilinen köyün güney doğusundaki Dolayhan adında bir kervan saray bulunmakta olup, bu han harabe haldedir.

Til köyü Menü

Til köyü tarihi
Til köyü uydu görüntüsü
Til köyü resimleri

Bu mevki adını bu handan almıştır. Köyün adı ile ilgili olarak: köy ve çevresi boş iken buralar yaylak olarak kullanılmış. Buraya gelen yaylakcılar köyün bulunduğu bir kuyudan telin ucuna bağlı tulumla su çekerek koyunlarını sularlarmış. Bu yaylacı yörükler memleketlerine dönünce nerede yayladığınız bir soru sorulduğunda TELLİ KUYU'da diye cevap verilirmiş Telli kuyu zamanla Til köyü olarak isim değiştirdiği bir rivayet olarak bilinmekte ise de Divanü Lûgati’t Türk’de Til ismi düşmandan alınan tutsak olarak açıklandığına göre Til’in gerçek anlamı da bu olmalıdır. Üskülya adında rumlardan kalma bir ilkokul bundan 140 yıl kadar önce yapıldığı ifade edilmektedir. Diğer köylerde olduğu gibi ilçedeki kadar olmasa da burada da bir yeraltı şehri bulunmakta ve geniş bir alarıı kaplamaktadır. Yeraltı şehrinin çoğunluğu altında evlerin yeralmaktadır. Arazi yapısı hafif dalgalıdır. Mevkileri: Sivri önü, Bağlar altı, Hamırkesen, Uzunkaya, Dereyolu, Keşlik sırtı, Mazı yolu, Damsa yolu, Ketirler, Dağardı, Yedi çakıl, Bağlariçi, Kepez, Orhanlı yolu, Mezarlık, Uzunsaray, Kayaardı, Şarkaya, Mayıs bucağı ve Derinkuyu yoludur. Til köyünün kuzeyinde Mazıköyü, batısında Derinkuyu güney doğusu da Yeşilhisar ile çevrilidir.İlçeye uzaklığı 9 km,dir. Köyün içinde (batısında) Manayı adıyla bilinen bir de höyük bulunmaktadır. Höyük’ün içinin boş olduğu ve içinde mezarlık bulunduğu bilinmektedir.